Geschiedenis van de band
Een luchtband is een (meestal van rubber gemaakte) opblaasbare omhulling van de velg en al of niet voorzien van een ventiel. De luchtband werd aanvankelijk in 1841 uitgevonden door de Schot Robert William Thomson en toegepast op de fiets. Tomson liet zijn patent echter verlopen waarna John Dunlop dit opnieuw kon vastleggen in 1888.
In tegenstelling tot vloeistoffen, die weinig samendrukbaar zijn, kunnen gassen wel worden samengeperst. Het volume van het gas wordt door samenpersing kleiner en bijgevolg wordt de druk groter. Doordat lucht in een luchtband sterk wordt samengeperst, wordt de luchtdruk erg groot. Dit zorgt voor de benodigde stevigheid. Ook zorgt de luchtdruk in de band voor enige vering wat het rijcomfort enigszins verbetert.
De spanning van de lucht in een band draagt negentiende van de last die erop rust. De band zelf draagt de rest. Bij de binnenbandloze band (tubeless) wordt door de bandenspanning tevens de hiel van de band stevig tegen de binnenrand van de velg gedrukt. Het ventiel zit bij dit soort banden in de velg gemonteerd.
Er zijn binnenbanden die voorzien zijn van compartimenten, waardoor bij een lek niet de gehele band leegloopt. Er zijn ook buitenbanden die zijn voorzien van een speciale constructie zodat er bij lekkage nog enige tijd op kan worden gereden (zogenaamde runflat tires).
Er zijn diverse soorten luchtbanden:
- Buitenbanden met of zonder binnenband
- Binnenbanden
Fabricatie
Het verschil tussen deze banden is de manier van opbouw van het karkas waarop het rubber wordt aangebracht. Het karkas bestaat uit tot koorden gevlochten staaldraden of kunststofvezels zoals rayon, polyester, polyamide (nylon) of aramide. Hierop wordt het rubber gehecht. De eisen die aan de band worden gesteld bepalen de keuze van het koordmateriaal. De samenstelling van het rubber en de toevoegingen worden door de verschillende fabrikanten geheim gehouden.
In de buitenbanden zijn weer twee types te onderscheiden:
- De radiaalband (meest voorkomende band)
- De diagonaalband
Doorsnede van een radiaalband:
1. de staalgordel in de lengterichting.
2. de radiale koordlagen.
3. de hielkern om de band stevig om de velg te leggen.
4. de velg.
5. het loopvlak.
6. de wang (zijkant) van de band.
7. de hiel
Constructie radiaalband:
De radiaalband (ook wel staalgordelband genoemd) heeft, in tegenstelling tot de voorheen gebruikelijke diagonaalband, een andere samenstelling voor wat betreft de koordlagen waar het karkas van een band uit bestaat: in de diagonaalband lopen de koordlagen in lengterichting en overdwars, terwijl bij de radiaalband de koordlagen haaks onder het loopvlak doorlopen van hiel tot hiel. Ter verduideliking: de hiel is het gedeelte dat op de velg rust.
De radiaalband is door deze constructie feitelijk zwakker dan de diagonaalband. Hiervan wordt echter gebruik gemaakt om een beter stuurgedrag en een beter wegcontact te verkrijgen. De radiaalband vervormt namelijk veel meer tijdens het nemen van bochten, waardoor het loopvlak juist beter contact houdt met de weg. Om de stugheid in het loopvlakbereik te vergroten is een - veelal van staaldraden gemaakte - extra "gordel" onder het loopvlak gelegd, waardoor de naam staalgordelband opgang heeft gemaakt.
Toepassing radiaalband:
De radiaalband heeft in eerste instantie slechts bij personenauto's dienst gedaan. Vrachtauto's en motorfietsen hebben immers weinig toepassing voor een band die makkelijk vervormt. Toch worden ook deze voertuigen tegenwoordig vrijwel zonder uitzondering voorzien van radiaalbanden. Dit heeft te maken met de verbeteringen die aan het principe zijn aangebracht. Een deel van het "vervormprobleem" wordt ook opgelost door het toepassen van meer koordlagen en een hogere bandenspanning.
Voordelen radiaalband:
Nadelen radiaalband:
Krachten
Tijdens het versnellen, remmen, bij het nemen van bochten en het rijden met hoge snelheid werken krachten op de band in die hem proberen te vervormen. Daardoor verminderen de prestaties van de band. Bij de diagonaalband zorgen die krachten voor wrijving tussen de diagonaal over elkaar geplaatste lagen waardoor de band sneller slijt en het karkas minder stevig wordt. Bij een radiaalband plaatst men de kunststofvezels haaks op de looprichting waardoor hij beter weerstand biedt aan de middelpuntvliedende kracht. De banden van het landingsgestel van een Concorde krijgen een luchtdruk van 16 atmosfeer mee om een gewicht van 22.900 kg per band te kunnen opvangen. De druk op een band van een auto die met een snelheid van 200 km/u rijdt is 500 kg. In de autobanden worden tegenwoordig vrijwel geen binnenbanden meer gebruikt, omdat de constructie van de buitenband dat niet toelaat. De wangen zijn te slap en de binnenkant van de band is te ruw. Daardoor gaat de binnenband schuren, wordt te warm en gaat lekken. Tevens zijn de velgen er niet geschikt voor.
Band informatie aflezen:
Voorbeeld 1:
Op een autoband kan staan: 195/50 R15 H 90.
Hierin is:
- 195 de bandenbreedte in mm.
- 50 de verhouding van de bandbreedte/bandhoogte in % (in dit voorbeeld 50% van 195 mm).
- R15 de diameter van een velg in inches.
Extra toevoegingen: - R geeft de bandenopbouw aan. (R = radiaalband)
- 90 is een indexering voor het draagvermogen van een band. In dit geval kan de band 600 kilo dragen.
- H geeft de maximumsnelheid aan van een autoband. (H = 210 km/u)
Voorbeeld 2:
MICHELIN ZO 215/70 TR 14 B330 EVO 95T
| Michelin | Merk |
| ZO / WI | Zomer of winterband |
| 215/70 | Breedte / hoogtemaat |
| TR | T=Snelheidindicatie (zie tabel grijs) R=Radiaalband |
| B330 EVO | Merkomschrijving leverancier |
| 85 | Maximaal draagvermogen per band (zie tabel groen) |
| T | snelheidindicatie (T) (zie tabel grijs) |
|
Alle banden worden standaard voorzien van een snelheidscodering. Deze codering geeft aan met welke maximum snelheid de desbetreffende band nog veilig gereden kan worden. In de wet is vastgelegd dat men minimaal de letter dient te gebruiken die de maximale snelheid van de auto aangeeft. Een hogere letter (snelheid) is natuurlijk ook toegestaan. Voorbeeld 3: Wanneer een auto een maximale snelheid van 210km per uur kan halen, dient er minimaal een H band gemonteerd te zijn, een V of W band is dan natuurlijk ook toegestaan (240 - 270km per uur) (zie rechterkolom) |
| Snelheidscodering | Maximum snelheid |
| J | 100 km |
| K | 110 km |
| L | 120 km |
| M | 130 km |
| N | 140 km |
| P | 150 km |
| Q | 160 km |
| R | 170 km |
| S | 180 km |
| T | 190 km |
| U | 200 km |
| H | 210 km |
| V | 240 km |
| W | 270 km |
| Y | 300 km |
| ZR | 240+ km |
Code voor draagvermogen (gewichtscode max. gewicht per band incl. lading)
groen = code draagvermogen (NR)
wit= max. aantal kilo per band (KL)
| NR | KL | NR | KL | NR | KL | NR | KL | NR | KL | NR | KL | NR | KL | ||||||
| 60 | 250 | 72 | 355 | 84 | 500 | 96 | 710 | 108 | 1000 | 120 | 1400 | 132 | 2000 | ||||||
| 61 | 257 | 73 | 365 | 85 | 515 | 97 | 730 | 109 | 1030 | 121 | 1450 | 133 | 2060 | ||||||
| 62 | 265 | 74 | 375 | 86 | 530 | 98 | 750 | 110 | 1060 | 122 | 1500 | 134 | 2120 | ||||||
| 63 | 272 | 75 | 387 | 87 | 545 | 99 | 775 | 111 | 1090 | 123 | 1550 | 135 | 2180 | ||||||
| 64 | 280 | 76 | 400 | 88 | 560 | 100 | 800 | 112 | 1120 | 124 | 1600 | 136 | 2240 | ||||||
| 65 | 290 | 77 | 412 | 89 | 580 | 101 | 825 | 113 | 1150 | 125 | 1650 | 137 | 2300 | ||||||
| 66 | 300 | 78 | 425 | 90 | 600 | 102 | 850 | 114 | 1180 | 126 | 1700 | 138 | 2360 | ||||||
| 67 | 307 | 79 | 437 | 91 | 615 | 103 | 875 | 115 | 1215 | 127 | 1750 | 139 | 2430 | ||||||
| 68 | 315 | 80 | 450 | 92 | 630 | 104 | 900 | 116 | 1250 | 128 | 1800 | 140 | 2500 | ||||||
| 69 | 325 | 81 | 462 | 93 | 650 | 105 | 925 | 117 | 1285 | 129 | 1850 | ||||||||
| 70 | 335 | 82 | 475 | 94 | 670 | 106 | 950 | 118 | 1320 | 130 | 1900 | ||||||||
| 71 | 345 | 83 | 487 | 95 | 690 | 107 | 975 | 119 | 1360 | 131 | 1950 |
Ook de velg heeft een codering:
- ET staat voor het aantal mm dat het hart (bevestigingspunt) van de velg uit het midden staat.
Bij een lagere ET waarde is de velg meer gebold en steekt de velg aan de buitenkant dus verder uit de wielkast.
(Bij een bollere velg is de buitenrand van de velg verder verwijderd van het hart waar de velg bevestigd wordt).
- J staat voor de inchbreedte van de velg. Bijvoorbeeld 5 j = 5 x 2.54= 12.7 cm breed.
- 15 inch staat voor de velghoogte.
- Steek 4x100 geeft aan dat de velg 4 gaten heeft ten bate van bevestiging d.m.v. bouten en 100 geeft aan dat de steekcirkel 100 millimeter is. De steekcirkel is de cirkel die je kunt tekenen over het midden van de boutgaten. De meeste auto's hebben 4, 5 of 6 gaten.
Rolomtrek
Verschillende bandenmaten hebben verschillende rolomtrekken en kunnen daarmee de snelheidswijzer beïnvloeden.
- 175/50 R15--> rolomtrek 1746.7 mm
- 195/45 R15--> rolomtrek 1748.3 mm
Een andere maat kan de rij- en remeigenschappen en de wegligging verbeteren maar ook verslechten.
